Oma Loes vertelt

Ik ben Oma Loes.
Als een schrijver mij in een roman zou moeten beschrijven,
dan was dat niet als dromer,
maar als actieveling.
Creatief en nieuwsgierig.
Ik verleg mijn grenzen – soms iets te ver.

Mijn moeder is in 1913 in Nijmegen geboren.
Toen ze overleed, geloofde men dat niet:
“Er is toch geen Nijmegen in Suriname?”
Ze keken naar de kleur.
Ze geloofden niet dat mijn moeder in Nederland geboren kon zijn.
Maar ik heb de geboorte-akte.

Als kind ging ik vaak naar het slaven-museum.
Je had er twee: een in Cadier en Keer en een in Berg en Dal.
Maar ze noemden dat het Afrikamuseum.
Zo heet het nog steeds.

Ik heb een documentaire gemaakt over het slavernij-verleden.
Ik heb opnames gemaakt in Suriname,
bij het water,
waar de schepen aankwamen
en mensen tot slaaf werden gemaakt.

Men moet weten wat slavernij betekend heeft.
Men moet weten wie Rochussen was, hier in Rotterdam.
Waarom die straat zo heet.
Waarom er in Middelburg een monument is,
daar zijn de slavenregisters.
Die had je ook in Rotterdam:
met de namen van de mensen die tot slaaf zijn gemaakt
en voor hoeveel gulden ze werden verkocht.

In Zorgcentrum De Leeuwenhoek wordt elk jaar een dag georganiseerd
waarop er over het slavernij-verleden wordt verteld.
Mensen vragen zich soms af: moet dat nu met ouderen?
Maar De Leeuwenhoek is een multiculturele instelling.
Er zijn daar veel mensen uit Zuid-Amerika.
Dan is het belangrijk om te weten wat 1 juli betekent.
Ik vertel dat, op luchtige wijze.
Want je moet mensen niet meenemen in je drama.
Het is ook niet mijn drama,
het is dat van mijn voorouders.
Maar het werkt door, vandaag.

Hier in het Oude Westen zijn we ontzettend actief geweest,
onder andere met de taaldrukwerkplaats.
We hebben gedichten geschreven, zomaar uit het hoofd.
En activiteiten georganiseerd in Odeon.

Ik moet mijn stem laten horen,
want ik heb twee goede longen.
Dat komt van een lied:

Ik ben een jong en jolig meisje
Ik heb gelukkig geen verdriet
Ik heb goddank twee goede longen
En zing daarom een vrolijk lied

Vandaag ben ik in het Ruilpunt,
omdat ik niet thuis wil zitten als gepensioneerde.
Ik wil iets bijdragen, en dat kan ik hier.
Daarvoor kom ik naar Rotterdam, want ik woon in Capelle aan den IJssel.

Vroeger woonde ik in Sint Oedenrode, dat zal ik nooit vergeten.
Daar heb ik mijn kinderen grootgebracht.
Dat is de mooiste plek ter wereld.
Ik heb het naar mijn zin in Capelle aan den IJssel,
en ook in Rotterdam.
Maar ik kom uit Sint Oedenrode.

(Opgetekend bij het Ruilpunt op 15 juni 2018)